Jak odzyskać pieniądze, jeżeli dłużnik zmarł? Czy w ogóle jest możliwe odzyskanie pieniędzy, czy trzeba się pogodzić z tym, że nie odzyskamy już należności? Powszechnie uważa się, że wraz ze śmiercią dłużnika pieniędzy nigdy nie uda się odzyskać. Sprawa nie jest jednak tak oczywista. O zwrot należności można ubiegać się od spadkobierców dłużnika, na których przechodzą nie tylko jego prawa, ale także obowiązki – długi (art. 922 kodeksu cywilnego). Dotyczy to zobowiązań wobec osób prywatnych czy firm.

Jak ubiegać się o spłatę zobowiązania przez spadkobierców?

Zanim możliwe będzie odzyskiwanie należności od spadkobierców zmarłego dłużnika, musi zostać ukończone postępowanie spadkowe. Pozwoli ono ustalić, kto jest spadkobiercą i co dziedziczy po zmarłym. Należy jednak pamiętać, że postępowanie spadkowe może być wykonane przez spadkobierców nawet po kilku miesiącach, a czasem i latach od śmierci dłużnika.

Po uprawomocnieniu się sprawy, możemy przystąpić do windykacji należności. Możemy to zrobić na własną rękę lub zlecić profesjonalistom. Firma windykacyjna zajmie się wszystkimi formalnościami. Jeżeli windykacja wierzytelności przez dłuższy czas będzie bezskuteczna, możemy skierować sprawę do sądu o nakaz zapłaty. Po jego otrzymaniu i dalszym braku spłaty należności przez dłużnika możemy przystąpić do egzekucji należności. W tym calu należy się zgłosić do kancelarii komorniczej, która poprowadzi postępowanie egzekucyjne.

Odpowiedzialność spadkobierców

Spadkobiercy mogą nabyć cały spadek po zmarłym lub go odrzucić (art. 1012-1024 k.c.). Jeżeli jest jeden spadkobierca i przyjmie cały spadek w pełnej odpowiedzialności, to możemy egzekwować od niego całość należności. Jednak jeżeli spadkobierców będzie kilku, należy odzyskiwać należności proporcjonalnie od każdego spadkobiercy osobno. W przypadku odrzucenia spadku długi zmarłego nie przechodzą na spadkobierców (nie dziedziczą ani aktywów, ani długów). Odrzucenie spadku oznacza, że jako wierzyciel nie możemy egzekwować należności. Majątek zmarłego przechodzi wtedy na rzecz Skarbu Państwa, który nie ponosi odpowiedzialności za powstałe długi zmarłego.

Przedawnienie roszczeń

Zgodnie z art. 118 kodeksu cywilnego przedawnienie roszczeń względem spadkobierców następuje po 6 latach dla roszczeń okresowych oraz 3 latach dla roszczeń dotyczących działalności gospodarczej zmarłego.

O tym, czy odzyskamy należność decyduje fakt, czy pojawią spadkobiercy, którzy przyjmą spadek z pełną odpowiedzialnością i czy będą wypłacalni. Jeśli dłużnik nie ma komu przekazać swojego mienia, musimy liczyć się z tym, że po jego śmierci nie będziemy mogli odzyskać naszych pieniędzy.